نوای فارس- مهرنوش قضاوتی: این روز ها شاهد برنامه های مختلف از جمله اجرا های مشترک ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فستیوال راونا در تهران و ایتالیا و هم چنین حواشی در زمینه هنر و موسیقی بودیم. علی مراد خانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز در این دو کنسرت حضور داشته و ضمن تماشای اجرای فوق العاده ارکستر سمفونیک تهران با مشارکت ارکستر فستیوال راونا درهمین شهر، از بینال ونیز نیز دیدن کرده است. در حاشیه تمامی این رویداد ها با وی به گفت و گو پرداختیم تا نظر او را درباره این اتفاقات و حواشی آن جویا شویم.
ارکستر سمفونیک تهران نخستین اجرای مشترک خود را با ارکستر فستیوال راونا در تالار وحدت روی صحنه برد. نظرتان درباره این رویداد چه بود؟
خیلی خوشحال هستم که چنین فضای مناسبی ایجاد شده تا یک اتفاق هنری و فرهنگی ویژه رخ بدهد. این اتفاق علاوه بر مردم، بر روی خود هنرمندان ارکستر سمفونیک تهران هم تأثیر ویژه گذاشت و آن‌ها هم خوشحال بودند که می‌توانند در کنار انسان های بزرگی هم چون آقای موتی و سولیست‌های ایتالیایی به دانسته‌های خودشان بیفزایند.
فکر می کنید این رویداد چه تاثیراتی بر فضای موسیقی کشور می گذارد و در فضای موسیقی و فرهنگ دنیا چه چیزی را نشان خواهد داد؟
چنین رویداد هایی به طور قطع به ارتقا سطح موسیقی کشور بسیار کمک می کند و در این سطح جدی و ارزشمند است. هنر ایران به فراتر از مرز ها می رود و مردم در کشور های اروپایی نیز به نظاره هنرنمایی نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران می پردازند. به هم چنین حضور شایسته در فضا های اجتماعی و فرهنگی دنیا از جمله موضوعات اساسی و لازم است. هنرمندان دارای یک تریبون هستند و همیشه می توانند از این طریق ایران را معرفی کنند و منظر خوبی از آن ارائه دهند. مردم دنیا از این طریق واقعیت شایسته این خاک را می شناسند. بسیاری از مردم کشور های دیگر و مردم اروپا به علت تبلیغات منفی که علیه ایران می شود از واقعیت زیبا و خوب آن بی اطلاع هستند. در این جا موسیقی می تواند به عنوان یک بخش اساسی از هنر، واقعیت را به درستی به دنیا نشان دهد و جایگاه مردم ایران را در میان دیگر مردم دنیا تثبیت نماید. هنر همراه با خود دوستی و مهربانی را به همراه خواهد داشت.
پس از اجرای مشترک ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فستیوال روانا، به تماشای این اجرا در شهر راونا نشستید. نتیجه چنین همکاری چگونه بود؟
هنر سرزمین مان ایران، به عنوان یک جریان میدانی عظیم می تواند نمایشگر خوبی برای ایران باشد. با تاسف در دنیای امروز به جای این که علاقه به معرفی درست باشد، آن چه گسترش پیدا کرده است کژی و کژاندیشی است. هر یک از حوزه های مختلف تئاتر، سینما، موسیقی و تجسمی وظیفه خود شان را در این زمینه دارند. ما روی موضوع ارکستر ها بسیار کار کرده ایم. موسیقی می تواند در زمان کوتاهی ایجاد کننده اتفاقات مهم باشد. تعداد بسیاری اجرای مشترک ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر فستیوال راونا را در شهر تهران، در طی دو سانس صبح و بعد از ظهر دیدند. در شهر راونا نیز بیشتر از سه هزار نفر در یک شب برای تماشای کنسرت به سالن آمدند.
آیا سیاست هنر تفاوتی با سیاست دولتی دارد؟
دیپلماسی هنر با دیپلماسی دولتی فرق دارد. دیپلماسی هنر میان دو مردم است نه میان دولت ها. البته بخشی از آن می تواند میان دولت ها باشد اما در نهایت بخش اصلی آن میان مردم هاست. به قدری دیپلماسی مردمی زیاد است که در اشعار حافظ هم به این مشترک ها اشاره شده است.
باز هم ما شاهد چنین رویداد های بزرگ فرهنگی خواهیم بود؟
اگر نظیر این رویدادهای بینافرهنگی مهم تکرار شود و هنر ایران بتواند در فضای اجتماعی دنیا فعال باشد، ایران از موضع فرهنگ، هنر و آرمان‌های عمیق خود دفاع خواهد کرد و دیگر جهانیان، ایران را با تصورات بدی که سیاست مداران برای شان ایجاد کرده‌اند نخواهند شناخت. این بزرگترین دستاورد چنین رویدادهای مهمی خواهد بود.
به بینال شهر ونیز سری زدید و از غرفه ایران بازدید کردید. نظرتان درباره غرفه ایران و نمایشگاه مجسمه بیژن بصیری در این غرفه چه بود؟
بیژن بصیری هنرمندی بسیار خوش قریحه است. او بسیار علاقه مند است که جایی در ایران باشد که بتواند آثارش را برای همیشه در آن جا قرار دهد و آثارش در ایران ماندگار شود. این هنرمند به قدری خوش ذوق است که ایتالیایی ها حاضر هستند برای از دست ندادن او هر کاری انجام بدهند. نمایشگاه او را در ونیز شامل سنبل هایی از انسان هایی که بر روی یک موضوع فکر می کنند، می دانم. هر چقدر به مرکز نزدیک شوید ماجرا عمیق تر می شود. زمانی که در چنین فضایی قرار بگیرید، همه چیز در حوزه جبر و اختیار مطرح می شود. دانش و معرفت انسان ها هر چه به مرکز نزدیک می شویم نیازمند معرفتی نسبت به این موضوع است که ما نمی دانیم در حقیقت هستی چه اتفاقی افتاده است اما واقعیت این است که ما الان هستیم. عصای موسی در این نمایشگاه نمادی از آن چیزی است که موسی با خود داشت. در زیر این‌ها جریانی سیال مانند خون انسان هست که همه این‌ها را تغذیه می‌کند. بصیری به دنبال این است که فاصله بین این ندانستن ها یعنی عبور از حیرت به سمت معرفت را تعریف کند. بیژن بصیری پیشنهاد داد که آثارش را به ایران بیاورد و نمایشگاه دائمی آثارش را در ایران بگذارد. این پیشنهاد تازه داده شده است و ما باید فکری برای ایجاد نمایشگاه در ایران بکینم.
تعدادی از هنرمندان گلایه مند هستند که برای برگزاری غرفه ایران در بینال ونیز با آن ها مشورت نشده است.
تمام هزینه های برگزاری بینال ونیز بر عهده خودشان بوده است. مداخله ما تنها در سطح محتوا بوده است. بیژن بصیری به زودی نمایشگاه دیگری در پالرمو خواهد داشت. او در جایگاه بسیار خوبی است و ما تنها از برگزاری نمایشگاهش حمایت می کنیم.
در رابطه با حاشیه ای که برای تئاتر «لامبورگینی» و حضور حمید صفت در این تئاتر پیش آمده توضیح دهید.
در مجموعه معاونت هنری، به بخشی از کارها حوزه تئاتر و به بخشی دیگر حوزه موسیقی مجوز می دهد. در حال حاضر می بینیم در کنسرت‌ها و هنگام اجرای موسیقی هنرمند نقاش یا خوشنویس در کنار صحنه براساس آن اجرا، اثری را ایجاد می‌کند. پس پیوند میان هنرها بسیار شده است. لذا ما باید خودمان را به روز کنیم. از همین رو شاید به این نتیجه برسیم که شورای مشترکی داشته باشیم تا این شورا با تسلط بر هر دو فضا، بتوانند مجوزهای لازم در این زمینه را صادر کنند. به این نکته باید توجه داشت که مجوز اصل موضوع است و یا این محتوا است که مهم است. گاهی هنرمندی می خواهد پرفورمنسی را اجرا کند که نمادهای مختلفی دارد. ما وارد این نمادها نمی‌شویم. ما باید در بخش نظارت پالایش درستی داشته باشیم.
منبع : اختصاصی نوای فارس