نوای فارس – پریا حیرتی: یکی از بزرگترین دغدغه های نوازندگان ساز های اصیل ایرانی، زنده نگاه داشتن نام ساز و آموزش آن به نسل های جوان است. نسل به نسل صدای ساز های اصیل و ناب ایرانی متاسفانه کم رنگ تر می شود. شاید بهترین راه جاودانه نگاه داشتن ساز های موسیقی کلاسیک ایرانی انتشار قطعات ماندگار و انتشار تصویری آن است. سینا و سحاب علم دو نوازنده چیره دست ساز کمانچه و تار در اقدامی جالب و قابل توجه برای جدیدترین قطعه خود، ویدیو نیز ساخته اند. به همین بهانه با آن ها صحبت کردیم:
- نوازندگی را از چه زمانی آغاز کردید؟
سینا: از 9 سالگی با هم یادگیری موسیقی را آغاز کردیم. من ویلن می نواختم و سحاب تمبک را انتخاب کرد. 5 سال ساز زدیم اما نه به صورت حرفه ای تا وارد هنرستان صدا و سیما شدیم. من کمانچه و سحاب تار را به عنوان ساز تخصصی انتخاب کرد. حدود 11 سال است که نوازندگی می کنیم.
سحاب: در هنرستان موسیقی، ساز دوم تمام هنرجویان پیانو بود. تمام افرادی که آکادمیک کار می کنند باید پیانو هم بنوازند. پس من در کنار تار نوازی، پیانو را هم شروع کردم. چون آهنگسازی هم می کردم، برای همین پیانو اهمیت ویژه ای برای من پیدا کرد. دیپلم و لیسانس من تار است. اما در دوره فوق لیسانس آهنگسازی می بایست پیانو را به عنوان ساز تخصصی انتخاب می کردم..
- یک ساز شرقی در کنار یک ساز غربی، تفاوت بسیاری دارند. چرا این دو نوع ساز را انتخاب کردید؟
سحاب: به اصطلاح پیانو یک ساز پایه در بطن موسیقی است. تفاوتی ندارد برای چه سبکی از آن استفاده می کنیم. به نظر من هر موزیسینی باید چند بعدی باشد. ما هم سعی در پیروی از این مسیر داشتیم.
- آهنگسازی را از چه زمانی آغاز کردید؟
سحاب: من اولین قطعه را در 16 سالگی ساختم. اما اولین اثری که از من به مرحله اجرا رسید، سال 87 در کنسرت مستقل خودمان بود.
سینا: من بیشتر زمانم را برای نوازندگی گذاشتم. اما در هنرستان دروس تخصصی موسیقی را آموختم که دروس به نوازندگی و آهنگسازی کمک بسیاری می کند. سحاب در حال حاضر تخصصی تر آهنگسازی می کند. از نظر سلیقه آهنگسازی ما دو برادر متفاوت است و این بدیهی است آدم ها شبیه به هم نیستند و هنر زیباییش به همین است.
- اولین اجرایی که با یک گروه حرفه ای داشتید، با چه گروهی بود؟
سینا: بله. من و سحاب در سال 87 گروهی با عنوان «ندای هاتف» تاسیس کردیم و همان سال در سالن «ایوان شمس» کنسرتی را برگزار کردیم. سال 88 گروهی با «علی زندوکیلی» تشکیل دادیم. چند اجرا در سالن رودکی تهران و سالن حافظ شیراز داشتیم. سبک این گروه موسیقی کلاسیک ایرانی اما با دید یک جوان ایرانی امروز بود. از آن موقع کار حرفه ای برای ما جدی تر شد و دو آلبوم در آن زمان تهیه کردیم که بنا به دلایلی منتشر نشد.کم کم کار شخصی خودمان هم ادامه دادیم. برای مثال افتخار همکاری با استاد «شهرام ناظری» در چندین کنسرت داشتم.
- برنامه ای برای آینده نزدیک دارید؟
سحاب: در حال حاضر قصد تولید آلبوم بی کلام داریم. مدتی است که به طور جدی تولید آلبومی را آغاز کردیم. در قدم اول تک قطعاتی را برای معرفی این آلبوم منتشر می کنیم و برای هر کدام از این قطعات به کمک «امیررضا رعیتی» ویدیو خواهیم ساخت.
برگزاری کنسرت هم از برنامه های آینده ما است. یکی از دلایلی که موسیقی بی کلام را برای ارائه انتخاب کردیم اعتقاد ما است که موسیقی به تنهایی قابلیت انتقال تمامی احساسات را دارد.
- خودتان هم بیان کردید که موسیقی بی کلام مخاطب خود را پیدا نکرده است. به نظر خودتان این انتخاب کمی ریسک نبود؟
سحاب: به طور قطع کار ما سخت است. ما نیاز به حمایت برای فرهنگ سازی داریم. هر نوع موسیقی مخاطب خود را خواهد داشت.
سینا: کم و زیاد مخاطب مهم نیست. مهم ماندگاری اثر است.
- به نکته خوبی اشاره کردید، موسیقی امروز ماندگاری خود را نسبت به دهه های قبل از دست داده است. دلیل این موضوع چه چیزی است؟
سحاب: در دهه های قبل موسیقی و اهالی آن، شنوندگان را به شنیدن خود دعوت می کردند اما امروزه شنوندگان ، موسیقی را به راه خود دعوت می کنند.
سینا: امنیت شغلی موزیسین، دانایی شنونده و اهالی موسیقی و ... تاثیر مستقیم در ماندگاری آثار دارد. متاسفانه شنونده امروزی اطلاعات کمی نسبت به شناخت موسیقی دارد و مقصر این موضوع شاید موزیسین ها و عوامل تولید موسیقی بوده اند. فرهنگ شنیدن موسیقی هنوز به طور مستقل وارد جامعه نشده است. به همین دلیل ساز های اصیل کم کم رو به فراموشی خواهد رفت.
- به امنیت شغلی اشاره کردید، به نظر شما موزیسین ها امنیت شغلی دارند؟
سینا: یکی از شرایطی که موزیسین برای ارائه موسیقی ماندگار و فاخر نیازمند آن هستند، ایجاد امنیت شغلی است. چرا که اگر موزیسین ها از نظر اقتصادی و اجتماعی تامین نباشند فروش آثار در اولویت قرار می گیرد و چنان چه آثار آن ها مخاطب نداشته باشد، در پی جلب مخاطب خواهند بود و از این رو موسیقی به طور مستقل اهمیت خود را از دست می دهد و صرفا سلیقه های سطحی در اجتماع راه موسیقی را تعیین می کنند و این معضلی است که امروزه موسیقی دانان ما با آن دست و پنجه نرم می کنند. این موضوع ضررش در دهه های بعد مشخص خواهد شد.
- خودتان چه سبک از موسیقی را دوست دارید؟
سحاب: من با موسیقی خوب در هر سبکی لذت می برم. اما اگر قرار باشد موسیقی را بسازم، سبک تلفیقی را انتخاب خواهم کرد. البته باید این نکته را در یاد داشته باشیم که تنها کنار هم قرارگرفتن ساز های مختلف تلفیقی را صورت نمی دهد. تلفیق یعنی دانش از ترکیب فرهنگ ها، موسیقی ها، سبک ها در موسیقی دنیا و در نهایت ارائه یک موسیقی واحد است.
سینا: با سحاب موافقم. هر موسیقی زیبایی خود را دارد. به نظر من باید تمام موسیقی خوب در هر جای دنیا با هر سبکی را بشناسیم و ویژگی های خوب آن را بدانیم و بعد به طور قطع از آن لذت خواهیم برد.
- شما در آموزشگاه هم تدریس می کنید، شاگردان شما در چه سن و سال هایی هستند؟
متنوع است. از 3 سال تا 50 سال. در سالیان اخیر نوجوانان بیشتر به سمت آموختن ساز های اصیل ایرانی روی آوردند. شناخت این ساز ها بیشتر شده است. یکی از دلایل آن ممکن است اجبار خانواده ها باشد، اما همین هم اتفاق خوشایندی است. دلیل دیگر آن گروه های تلفیقی بودند که در سال های اخیر به طور قطع در این شناخت تاثیر گذاشتند.
- به نظر شما در دهه آینده شاهد ارائه موسیقی کلاسیک ایرانی هستیم یا تلفیقی جای آن را گرفته است؟
به طور قطع پا برجا خواهد بود. چون آمیخته با فرهنگ ما ایرانی ها است. حذف نمی شود ولی شاید نوع آن تغییر کند.
- درباره قطعه «واله» که قرار است منتشر شود کمی توضیح دهید.
سینا: اثر «واله» را در سال 90 ساختم و امروز برای آنسامبل کمانچه، پیانو، گیتار باس و ساز های کوبه ای تنظیم شد که در آن سحاب به نوازندگی پیانو، رامتین اتابکی به نوازندگی گیتار باس، افشین بابایی به نوازندگی تمبک و کاخن، شایان ریاحی به نوازندگی داربوکا و کاخن و خود نیز به نوازندگی کمانچه پرداختیم.
این قطعه دومی است که منتشر کردیم. قطعه اول ما نیز 2 ماه پیش با نام «رها بر گرده باد» با آهنگسازی سحاب منتشر شد.
- جناب رعیتی چرا به جمع این دو برادر پیوستید؟
از تالار وحدت که اولین کنسرت گروه «زند» برگزار شد، من با این دو برادر آشنا شدم. ارتباط درونی خوبی با این دو برقرار کردم. دلیل همکاری من با این دوستان حرفه ای بودن آن ها در زمان اجرا روی اسیتج و حتی در زمان فیلم برداری است. نکته جالب این است که حتی در زمان فیلم برداری شاهد تکرارها و برداشت های زیاد از آن ها نیستم. امیدوارم این همکاری ادامه پیدا کند.
- ممکن است خوانندگی را تجربه بکنید؟
در حال حاضر این برنامه را نداریم.
- شما در قطعاتتان از ساز های ابداعی هم استفاده کردید، دلیل این موضوع چه چیزی است؟
در قطعه اول، ما از ساز های ابداعی «فرهاد صفری» استفاده کردیم. هر چیزی که به رنگ آمیزی موسیقی کمک کند، با آن موافق هستیم. چنان چه که در قطعه «واله» هم تلفیقی از داربوکا و کاخن ، تمبک و کاخن و ترکیب این چند ساز را خواهیم دید.
- حرف آخر؟
از خانواده مان که باعث حضور امروز ما در حرفه موسیقی شدند و با حمایتشان همیشه ما را دلگرم کردند و هم چنین از تمام افرادی که تا به امروز به ما کمک کردند، تشکر ویژه ای داریم.
منبع : اختصاصی نوای فارس