نوای فارس-*آستیاژ ضیایی: طی قرن ها، انسان از دریچه دانش به جهان نگریسته است. غافل از اینکه جهان نه تنها برای دیدن، بلکه برای شنیدن نیز هست.
دانش ما همیشه به دنبال بازبینی و سنجش است، در حالی‌که فراموش می‌کند که دنیا مملو از صداست و این تنها مرگ است که با سکوت همراه است. صدای کار کردن، صدای افراد و دیگر صداهایی که هر روز انسان شهری را فرا می‌گیرند.
امروز، دیدگاه ما نسبت به صداها تغییر کرده است. اکنون باید یک جامعه را به واسطه صداها و هنر جریان یافته در آن قضاوت کنیم نه فقط به واسطه آمار و ارقام کمی.
با گوش فرا دادن به صداها در فضای شهری، بهتر به اشتباهات خود در برنامه ریزی یک شهر پی برده و در می یابیم که شهر ما به کدام سمت و سو می رود.
بیایید در یک کلانشهر بزرگ امروزی قدمی بزنیم، با گوشی حساس تر از چشم ها. با این کار، به لذتی دیگر گونه از تشخیص صدای شره آب، باد و صداهای ناهنجاری همچون اگزوز اتومبیل‌ها و غژ غژ موتورها از یکدیگر دست خواهیم یافت. می توان از تصور یک ارکستر بزرگ از صدای بسته شدن درها، همهمه جمعیت، مسیرهای مختلف مترو و صدای قدم زدن روی سنگفرشهای مختلف تفریح کرد.
دیدگاه های فرهنگی و سیاسی در رابطه با بحث صدا در شهر، همواره در حال تغییر بوده است. به عنوان نمونه، در روز جهانی زمین در سال 2005، یک محدوده از پارک ملی المپیک در شهر واشنگتن به عنوان «ده مترمربع سکوت» در راستای ارج نهادن به بحث برنامه ریزی صدا در شهر اختصاص داده شد. این پروژه به عنوان ساکت ترین مکان در آمریکا نیز نام گرفته شد. هدف از اجرای این پروژه آن بود که با ایجاد ده مترمربع سکوت، به لزوم استفاده مناسب از صدا پی برده شود و همچنین توجه به این نکته که صداها چطور تجربه ما از شهر را شکل داده است.
بیایید از نزدیک ترین مکان که بیشتر در آن رفت و آمد دارید شروع کنید و گشتی دوباره با توجه ویژه به صداهای اطراف خود بزنید.
یکی از راههای تقویت پیوند شهروندان با فضای شهری، استفاده از صدای موسیقی در این فضاهاست. صداسازی در شهرها از فضاهای بزرگ و عمومی شهری تا فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی را می تواند در بر گیرد. در برخی شهرهای بزرگ در جهان، موسیقی مرتبط با فضاهای شهری توسط آهنگسازان با الهام از آن فضا نوشته و به صورت دایمی یا موقت اجرا شده است و به گوش شهروندان رسانده می‌شود. این هارمونی تاثیر گذار صدا در شهر می‌تواند از صداهای طبیعی همچون آواز پرندگان، صدای آب و حرکت باد در فضا تا یک اجرای خیابانی در گوشه ای از شهر و یا ابزار تعبیه شده برای پخش دایمی صدا در یک مکان را شامل شود.
بر این اساس می‌توان گفت که توجه به بحث صدا در شهر از دو جنبه قابل توجه است. اول اینکه بایستی وضعیت کنونی یک شهر با تاکید بر صداهای روزمره تولید شده در آن بررسی شود. صداهای ناهنجار مانند آنچه با نماها و حواشی نامناسب بصری انجام می‌شود، حذف شوند و از دیگر سو، با شناخت مناسب از ماهیت صدا و استفاده از عناصری مانند موسیقی در فضا، ارتباط بین شهروندان و فضای شهرشان تقویت شود.
*كارشناس ارشد برنامه ريزي شهري
منبع : اختصاصی نوای فارس